OSSORAN PEMPON DAOMAI TIPARANDUKNA UAI SAE LAKO TIPARITIKNA POLLO'NA UAI


- Langi'mo
mula-mulanna sola tana. Nagaragai ampunna tana,ampunna lino. /
Sirampanammi kapa' langi' na tana. Dadimi tau a'pa',iamo tu: disanga
Puangdilalundun, disanga Labiu-biu, disanga Indo' Ongon-Ongon, disanga
Simbolongpadang. /
- Malemi
Simbolongpadang sirampanan kapa' Riba'. / Unggaragami kila',
unggaragami sanda kadake, sisarakmi langi' na tana. / Ma'kornbongammi tu
tau tallu, nakua: "Unggaragamo kadake siulu'ta — na mindamoki'
ungkambi' tutungan bia'?" / Disituru'imi tu Labiu-biu ungkambi' tutungan
bia'. /
- Malemi
tu Indo' Ongon-Ongon rokko to kengkok, sirampanan kapa' Pong
Tulakpadang. / Unggaragami lino', usseno padang, unggaragami angin,
unggaragami bongi. / Malemi Puangdilalundun langngan langi' sirampanan
kapa' Gauntikembong, dadimi Pong Bero-Bero. /
- Unggaragami
bintoen, unggaragami bulan, unggaragami allo. / Iatonna dolona, masiang
bangpa — tae' allo, tae' bongi. / Sirampanammi kapa' Arrangdibatu na
Pong Bero-Bero. Dadimi Puang Matua Dolo disanga Puang Tongkon. /
- Sirampanammi
kapa' Puang Tongkon tu Tumba' Paparilangi'. Dadimi Puang Matua, To
petiro aluk, dadi Indo' Samadenna, dadi Barrangdilangi'. / Malemi tama
bulan Indo' Samadenna, male tama allo Barrangdilangi'. / Untiromi
kuli'na langi' Puang Matua — manippi'pa kuli'na langi' tonna dolona./
- Iatonna
dolona dao langi', piong ba'tan bangpa dipobo'bo', dena' dipomanuk. /
Dirtunnukmi riti bulaan, die'te'mi kala'siri lambe'. Kombongmi sauan
sibarrung, ombo'mi tandasan sikori-kori. / Disondokammi sauan sibarrung
daomai sepena langi'; ditampami kuli'na langi', disanga Patalabunga. /
- Tiballa'mi
rante masangka', tidandanmi buntu malangka'. / Ditampa nene'na batu
disanga Patalabintin. / Ditampami aluk 7 lise'na, 7 pulona, 7 ratu'na, 7
sa'bunna, 7 kotekna, 7 tampangna,7 sariunna. /
- Malemi
nene'na sakke untongkonni sumengana lombok./ Diembongmi bulaan tasak
sola nene' tang karauan. / Iamo ditampa nene'na bo'bo', disanga
Bumbunganrante, diganti Datu Lamemme'./ Ditampami nene'na to lino, Datu
Laukku'; nene'na tominaa La'langlangi', diganti Kambunolangi'. /
- Ditampa
nene'na to indo', Datu Mengkamma' (Karaeng Ma'loko-loko). /Ditampa
nene'na to burake, disanga Killi'-Killi'. / Nene'na to ma'gandang,
disanga Mandaikama. / Nene'na kaunan, disanga Pottokalembang, iamo to
dipotedong-tedong uma, to dipokarambau tempe'. /
- Tae'pa
sambo boko'na tonna dolona. / Ditampami nene'na sampin, disanga Ungku,
Rambutikembong tungka sanganna. / Rindingnami, sikasiri' datu,
sikatumpu' ampu lembang. / Ditampami nene'na serre', disanga Datu
Parerung. / Ditampami nene'na pangngan, disanga Kaise'. /
- Ditampami
nene'na punti, disanga Datu Marorrong; nene'na tallang, disanga
Kumirrik; nene'na ao', disanga Ma'buku bulaan; nene'na induk, disanga
Monggo; nene'na sendana, disanga Labengnga'; nene'na manuk, disanga
Lua'kollong; nene'na asu, disanga Buriko'; nene'na bai, disanga Riwati;
nene'na tedong, disanga Manturiri; nene'na ipo, disanga Datu Merrante,
Allotiranda tungka sanganna; nene'na bassi, disanga Riako'. /
- Malemi
nene'na sendana ma'rampanan kapa' rekke tampona limbong, sirampanan
kapa' Sendana Balo'. / Tang sandami rampanan kapa', iami sirampanan
kapa' te anakna sauan sibarrung; untumangmi Datu Laukku' bomboan. /
Nakande solanami manuk, katotok-totok lako sangserekanna, disangami
Puang Maro. /
- Urnbaliangammi
batu ba'tangna Puangdilalundun, nakua: "Ba'tu la manannang tana' siai
ungkambi' tutungan bia' siulu'ku?" / Dilando lalannimi Labiu-biu sola
Adang Mangkakalena"'. / Kendekmi Labiu-biu patutungan bia', ba'tan
bangpa tu naposuru' sola dena'. /
- (Paami
Datu Laukku', dibura' passakke deata, nakua: "Misami pulu'-pulu'
pare,misa simanui tedong.Paami sanda mairi',naarrang tutungan
bia'."Susinta to lino, ke denni salata, naarrangki' tutungan bia' — ko
la paa batang dikaleta./
- Malemi
nene'na manuk sirampanan kapa' manukna Pong Pirikallo, londongna Pong
Ondouai, manuk dadi lanmai kurin-kurin gallang, ombo' rikusi bulaan. /
Dadimi tallo' siannanan, bamburang sikaruan. / Randukmi petanda masiang,
nene'na manuk. / Randukmi nene'na bo'bo' umpangidenni pare bu'tu ri
Tombang, pare to manglaa tedong. /
- Randukmi
nene'na manuk dinaran lolokna banni' rekke ulunna langi'. / Randukmi
diborong-boronganni nene'na manuk: lotong: kambi'na rampanan kapa';
karurung: diposuru' kale; koro: kambi'na lemba kalando; rame: kambi'na
sakke malino; lette' riri: kambi'na tallu bulinna; seppaga: kambi'na
alang dibando;
- burï:
kambi'na ma'belo tadi; buri'tik: kambi'na tengko randuk; uranuran:
kambi'na kombong masirri (induk); bu'ku': kambi'na doko maripi'; bulu
tui: kambi'na ma'bala tedong; sa'pang: kambi'na datu matasak; lappung
mabusa baba'na: kambi'na raukan tedong; pute: kambi'na tananan bua',
ungkambi' lumbaa langi'; bullau: dipopetangka' ura'. /
- Tiborongmi
nene'na manuk. / Randukmi dipotangkean suru'. / Bendanmi suru'na uase
to pande sola bingkung to manarang. / Malemi tama pangala' tamban Puang
Paonoran, nakua: "Kayu apako te?" Nakuami mebali: "Kayu uru, dikombong
pandoko dena'." Tae'pa nadisanga banua. Nakuaomi: "Kayu apako te?"
Nakuami mebali: "Kayu betau". / Napasandami rere'na, napaganna' sanda
karua. /
- Napamuntui
uase, napamuntui bingkung; apa manokapa ma'lingka. / Napatongkonmi dao
kalandona buntu, untaan angin ma'kada tau. / Ma'kadami tu angin, nakua:
"Ma'apako dao kalandona buntu, Puang Paonoran?" Mebali Puang Paonoran,
nakua: "Inde kayu betau la kugaraga tau, apa tang ma'ulelean. La
kutaanpa tu angin ma'kada tau, kupatamai batang dikalena." /
- Nakuami
angin ma'kada tau: "Den manii aluk musala, kumallaimo lan mai batang
dikalena, mukuami: Mutoeanna' massangpali' rengnge'." / Nakuami Puang
Paonoran ma'kada: "Dolo sala, undi mangaku, namakamban kande mammi'na
Puang Matua." /
- Nakuami
angin ma'kada tau: "La ma'uai ma'tanmo' lan batang dikalena to, la
ma'sakke tang tisenggongmo' lan tondon to batangna." / Sisulu'mi basse
kasalle, angin ma'kada tau na Puang Paonoran, unnindo'mi pandan
kabusungan. / Moi api sisulu' duka basse Puang Paonoran, nakua:
"Pasambiri matako manii lako bangunan banua." Nakuami api: "Aa . .
tontongna' diposukaran aluk, ke denni kapemalaran la . . . . " /
- Sirampanammi
kapa' anakna sauan sibarrung te kayu betau, sisangami sampu pentallun. /
Dadimi anakna disanga Pande Patangnga'; unggaragami tandung tiulunna
langi'. / Dadimi Pande Paliuk, unggaragami bangunan banua. / Nene'na
tedong male ma'rampanan kapa' disanga Tele'pupu. /
- Malemi
Datu Laukku' rekke ulunna langi' sirampanan kapa' Kandomatua, ampona
Pong Buatabang, nalolongi kada minnak. / Dadi Indo' Pare'- Pare'
ungkambi' parekkean para, napotekken battu to. / Indo'na Manapa'
ungkambi' surasan tallang. / Indo' Roatumbang ungkambi' bate manurun. /
Landosamara ungkambi' raukan tedong. / Lua'toding ungkambi' tananan
bua'./
- Randukmi
diboronganni tu sendana, naboronganni Pong Mulatau. / Sendana balo'
ungkambi' surasan tallang. / Sendana lumu', ungkambi' tetean tampo. /
Sendana dongka kumpang rampe matampu'. / Sendana lalong umpetajanni
kakena bamba sola tarangga masiak./Sendana sugi' ungkambi' raukan
tedong./ Sendana bonga malute ditoto parangka dialuk sola patangdo, ke
denni tananan bua'. /
- Diboronganni
tu nene'na tedong. / Sambao': napopendio' talla' to ponto litakan,
sulemi sangdunduan pindan. / Bulupunte' kambi'na raukan tedong. / Kullu
kambi'na tananan bua'. / Pundulillin kumpang lako rampe matampu'. /
Todi' sikambi' tana' bassi. / Bonga sikambi' tana' bulaan. /
- Kendekmi
sangga mairi' daa ulunna langi'. / Malemi Pong Mulatau tama tangngana
langi', umpokinallo sukaran aluk, sirampanan kapa' Indo' Gori-Gori. /
Dadimi Manurundilangi'. / Umpalumirikmi randanna langi' tangkean suru'.
Pariami tangkean suru'. / Dadimi sembangan ongan. /
- Bendanmi
demmeran para. Paria demmeran para. / Dadimi surasan tallang. /
Bendanmi bate manurun. / Bendanmi raukan tedong. Pariami raukan tedong. /
Bendanmi tananan bua' dao tangngana langi'. /
- Umbungka'mi
ba'bana langi' Manurundilangi', ma'banua ditoke', ma'tondok dianginni. /
Mailu matami rokko tangngana tasik. Nakua: "Diongri loka' la kunii
malua' bingkung. Apa iari, ke napatuo ko'to'na' to kapadanganna diong,
ke tang situru'na' kuli'na padang." / Diroromi buntu malangka',
dipatendanmi saruran bulaan. / Kombongmi padang di Pongko', ombo'mi
padang di Lebukan. /
- Nakuami
Manurundilangi': "Den omo te kapadanganna, apa tae'pa tu la kupolalan
rokko." / Diulingmi eran dilangi', napolalan nene'ta situru' sukaran
aluk. / Ia nene'na bai madangli' (mataku') unnola eran dilangi', unnola
sepenami langi' nene'na bai, tiranduk ilan di Moriu, sirampanan kapa'
Torateda', bai bu'tu ri Kanan. /
- Ia
nene'na tedong unnola rumassena buntu, tiranduk dio randanna langi',
sirampanan kapa' tedongna Indo' Dure'- Dure', tedong mempodongan. /
Keampo keanakmi tedong, unnorongimi tasik mapulu'; nene'na tedong
tiranduk lan di Sinadi. / Ia nene'ta Manurundilangi' sirampanan kapa'
Marrindiliku; undadiammi tau karua./
- Misami
tang ungkande makula', disanga Ranggauai; iamo disomba tallo'na manuk
sola barra' dimamatai. / Malemi Saronglea langngan Bone, asu bangpa
nasallang. / Male Datu Mangoting rokko Palopo, asu dukapa nasallang. /
Male to tang kumande makula' lako Batuapian. / Male Pong Mulapadang lo'
Rantebulaan. / Male Banggairante tama Siguntu'. / Male Pondanpadang tama
Lino. / Male Pong Tambulibuntu tama Rura. / Male Tandiminanga rokko
liku. /
- Malingmi
tau lo' Siguntu', sandami torro to kampin. Lindomi lindona Patundu'
sola Sangga. / Nakuami to Sarombon, kadanna to Pasangbayu, to lao' bamba
Siguntu':"La ma'patumbamo' inde,la ma'ruang diapamo'? Denmo te aluk
kusala sangka' kutengkai kalo',kulamban pasala uma.
- To
malangi' ri bubungan,to tumbang ri papa tallang,bongsu' ri landa
banua.To malangi' sao-sao, tumbang salamba-lambana; sao-sao langngan
Bone, salamba langngan Balanda. Kenna tang manarang Sangga, kenna tang
pande Patundu', ungkita dampinna Bugi', temme' ara'na Balanda." Nakuami
to Patundu', kadanna Sanggaiolang: "Ma'dinko mangaku kumba', mangore
tanda tinaran, unnaku kande limammu lako to petoe tabang". /
- Nakuami
to Patundu': "Tambaimoko to Mambo sola to Pong Beloaak. Ia patutungan
bia', patandean sulo-sulo." / Rampo ma'rebongan didi, ia mangrampe
letokan. / Salana pasandak salu — napopa'indo' tama rebongan didi.
Salana ma'liu lima lako to petoe tabang, narebongi didi. Sandami nalindo
bulanni, pantan nabarre alloi. /
- Sulemi
rampanan kapa'. Sulemi mellolo tau. / Sulemi doko maripi', rendenan
tedong. / Sulemi tetean tampo, pesungan banne, nakadang tangkean suru',
balo'na tutungan bia'. / Sulemi sangga mairi'. /
- Bendanmi
bate manurun, dipesung manuk, dipesung bai. / Tirandukmi nene' lan
lino, tangkean suru' napomatanna lalan, lumepong tondok. / Bangunmi
ma'tengko randuk.
- Kendekmi
kaise' ma'dandan. Saemi naala anakna to kengkok. Natiromi
Marampiopadang tu kaise'na, madarang kebongi, namakamban keallo.
Unnindanmi dokena Datu Nakka'. /
- Naraukmi
Marampiopadang tu anakna to kengkok. Nadaka'mi Datu Nakka' tu dokena,
tae'mo natiro. / Ussorongmi rendenan tedong sola tetean tampo sola
bulaan tasak, napengkanokai Datu Nakka'. / Ma'pasompok sorongmi Datu
Nakka'. / Malemi Marampiopadang unnala bambalu toding sola ue sitammu
bukunna. /
- Randukmi
manggaraga buria' Marampiopadang. Nabungkarammi Sampurari mangapi'na
tana, ma'tetean ulangmi, ma'pelalan buria' rokko to kengkok. / Saemi
rokko lólokna pao. /
- Narangimi
tu gandangna anak to kengkok. Nakuami Marampiopadang: "Mindara
dipa'gandangan?" Nakuami to mangkambi' mebali: "Anakna Pong Tulakpadang
dirauk dao langi'. Budamo to ma'dampinna natae' namaleke." / Nakuami
Marampiopadang: "Laoko solanna'." Nakuami tu to mangkambi': "Benna' tu
pao mai, kulao ussolangkomi."/
- Saemi
lako tondok, ma'kadami tu Marampiopadang, nakua: "Tae'pi aku tau dao
banua, kumane ma'dampi." / Sae langngan banua, nasapu-sapumi, naalai tu
dokena sule. / Sulemi kale datunna anak to kengkok, kendek marampa'
langngan randanan, urnpotendeng tendengna. /
- Dipokadammi
saro tu Marampiopadang. Nakuami: "Samamo' misaroi, ke mipalendu'mi
samaanna." / Massura' tallangmi; sandami diala tu belona surasan
tallang. Natiromi Marampiodang, nakuami ma'kada: "Iamo pole' la saroku:
tu belona kapemalaran." /
- Mekutanami,
nakua: "Apanna ditanan tu mati' punti?" Nakuami: "Oto'na". /
Mekutanaomi tu Marampiopadang, nakua: "Na iatu induk?" Nakuami:
"Belulukna ditanan." / Mekutanaomi tu Marampiopadang, nakua: "Na iatu
sendana?" Nakuami: "Tangkena bang ditoto nadiosok." / Mekutanaomi,
nakua: "Na iatu tallang?" Nakuami: "Oto'na bang ditanan." / Mekutanaomi,
nakua: "Na apa tu unnoni?" Mebaliomi, nakua: "Gandang". /
- Nakuami
Marampiopadang, ma'kada: "Iamo pole' la saroku tu mintu'na tu." /
Naalami Marampiopadang napatamai buria' tu sarona. Sulemi ma'tetean
ulang, untintinmi gandangna. / Nakuami to kengkok: "Sae undampi kande
limanna." / Sitammumi tananan mellao langi', tananan bu'tu ri lino. /
- Napasulemi
tu dokena Datu Nakka'. / Mamba'tami Marampio padang. Saemi uran.
Nasembangi Datu Nakka' tu daunna Marampiopadang. Ma'kadami
Marampiopadang lako Datu Nakka', nakua: "Pasuleanna' tu daunku, dokemu
nakupasulean dukamoko!" Napasulemi Datu Nakka', apa malayumo. /
- Ussorongmi
iananna tu Datu Nakka', nokaomi Marampiopadang. Batang kalenami Datu
Nakka' nasorong. Randukmi napotedong-tedong uma Marampiopadang tu Datu
Nakka'. To maluangan batu ba'tangna tu Marampiopadang, nasangami anak. /
- Umpala'pa'mi
samaanna: ma'parakke para, massura' tallang, merok, ma'bate; pariami;
bendanmi tananan bua'. Kendekpa sangga mairï' lan Rura, langnganpa
pantan sola nasang. / Randukmi sirampanan kapa' Bombongberu' na
Mellaolangi', napatudu leko' Pong Marattiatinting, nakua: "Dadimo anakmu
baine sia muane, Londongdirura; pasirampananni kapa'." /
- Sengkemi
Puang Matua, nakua: "Umbamo papa rara'na tu to misa dikombong,
dipasirampanan kapa'?" / Apa mandappi'pa langi' sola tana tonna dolona. /
Nakuami Londongdirura: "Indemo tananan bua' papa rara'na." /
- Nalambi'-
mi pangandaran, tallanmi rokko liku to disalampe maniki. / Lampungmi
Sokko Kalale' sola Indo' Pare'-Pare'. / Lampungmi tarukna La'bi Tombeng
lako randanna langi'. / Karapa natang bendanpa eran dilangi', naola to
situang tanduk langngan ba'tangna langi' . . . . /
- Nakuami
Puang Matua: "Umbako situang tanduk?" Mebalimi nakua: "Natumangkan kami
Pong Marattiatinting." Nakuami Puang Matua: "Ina'pa kusanda malambi'.
Lando lalanniko, Suloara' sola Buauran rekke ui'na padang di Sesean.
Mupa'sarrinni sanda kadake Pong Marattiatinting sola Pong Marattiabonga.
- Baai
te kalosi kalebu, kalosi sangpiak, kalosi sangtepo, kalosi sangdaluk. /
Ia la unnissan sampu pissan, sampu penduan. La mutanan tu kalosi. Ianna
tuo tu kalebunna pamanda'i lan rampanan kapa' to siulu'. Ianna ia tuo
tu sangpiakna, sampu pissan. Ianna ia tuo tu sangtepona, sampu penduan."
/ Pakalan sanglesona manna tuo na sangdalukna. /
- Pakalan
rampomi Suloara' sola Buauran patutungan bia'. / Rampomi ma'rebongan
didi. Malingna Bombongberu' sola Mellaolangi' napopa'indo', tama
rebongan didi. Balo'mi tutungan bia'. /
- Sulemi
Sokko Kalale' sola Indo' Pare'- Pare' nakadang tutungan bia': Ma'bua'mi
Pondanpadang ,la'pa'mi Buntuarroan .Ia bua' dipasarra', samaa
ditulu-tulu. Iamo bua' tang damma', samaa tang beluakan. Lao' bambana
Lembang, kendekmi sangga mairi', naria tananan bua'.
- Randuk
tumengkami nene', tumengka sola alukna, lao sola bisaranna. Rampo
ribamba Marinding, rampo ma'rampanan kapa', lako nene' Buenmanik.
Nasalungan kada minnak,naria kada tangguli. Tumampa-mampami rara'.
rumende-mende sarapang. Dadi taruk bulaanna.
- Dadimi
Tangdililing, Pasontik, Pong Seppabulaan, Pong Kalolokna sola
Pussabannangna. / Iamo umbangun banua tu Pong Kalolokna sola
Pussabannangna. Namale unnala tedong tama pangala'. / Nakuami
Beka'-Beka' sola Maradonde': "Saemo ambe'ku umbaa tedong sola banua." /
Male Pong Seppabulaan unnala bai rokko Moriu, nasanga burana lemba
kalando. /
- Napariaimi
tangkean suru', natana' sarri', namasirri makamban. / Bendanmi
sembangan ongan dialami ampo anakna susu ma'dandan, tang tirambanmi
sangserekanna. Pariami sembangan ongan. /
- Bendanmi
surasan tallang. Paria surasan tallang. / Bendanmi raukan tedong. /
Bendanmi bate manurun. Paria bate manurun. / Bendanmi tananan bua' lo'
padang di Marinding.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar
kurre sumanga' siulu' tu komentarmi